Jaarverslag 2022
Voorwoord - van de voorzitter
Voor het eerst is aan mij de eer om het jaarverslag 2022 te presenteren van het Odensehuis Heerenveen. We hebben met elkaar een intensief jaar achter de rug met veranderingen op de locatie en ván locatie. Dat is niet niks en zeker niet voor de mensen waar wij het allemaal voor willen organiseren: de (thuiswonende) medemens met geheugenklachten of beginnende dementie en hun naasten. Voor de mensen met beginnend dementie is iedere verandering ingewikkeld en eigenlijk niet gewenst.
We zijn de vrijwilligers, mantelzorgers en iedereen die zich dit afgelopen jaar voor het Odensehuis in Heerenveen heeft ingezet meer dan dankbaar. Nu we op de nieuwe locatie zijn ingeregeld is het tijd om de balans op te maken van enkele jaren Odensehuis in Heerenveen. Hierover leest u meer in dit jaarverslag.
Van mijn kant wil ik naast de vrijwilligers, onze coördinator Rinske, de mede bestuursleden Jan Nauta, Jelte Pasma en Dirk van der Meulen extra in het zonnetje zetten voor hun niet aflatende inzet voor inspringen bij de organisatie, het mee verhuizen naar de nieuwe locatie, bezoekers halen of brengen etc. Graag wil ik ook in dit voorwoord van de gelegenheid gebruikmaken om mensen uit te nodigen die wel eens een dagje in de week over hebben om het Odensehuis als vrijwilliger te ondersteunen. Gewoon door er te zijn, met de bezoekers te praten en een kopje koffie te drinken of een wandeling te maken. Hopelijk kan ik dan volgend jaar melden dat wij met meerdere vrijwilligers er weer een fijn jaar van hebben kunnen maken voor onze bezoekers.
Yvonne Eerens
Doel en Missie
Voor wie:
De stichting Odensehuis Heerenveen zet zich in voor de ondersteuning aan thuiswonende mensen met geheugenklachten of (beginnende) dementie en hun naasten. Het doel is om thuiswonende mensen met geheugenklachten of dementie én hun naasten de mogelijkheid te bieden om in ons inloopcentrum lotgenoten te ontmoeten, informatie te krijgen, (sociaal) actief te zijn en te ontspannen in een prettige en veilige sfeer. De nadruk ligt op wat wél kan en minder op de ziekte die men heeft. Hiermee wordt de mogelijkheid geboden om zelf meer regie op het leven te houden (een grote wens van mensen die getroffen zijn door dementie) en de kwaliteit van leven op die wijze te verhogen. Mensen kunnen daardoor langer plezierig zelfstandig thuis wonen.
De vier pijlers
> Het bieden van een veilige en prettige ontmoetingsplaats
Het ontmoeten en aandacht hebben voor elkaars verhaal staat binnen het Odensehuis centraal. Dat geldt voor zowel de persoon die te maken heeft met dementie als voor de naasten.
> Het stimuleren van een actieve leefstijl
Elke dag bewegen, gezond eten, plezier maken en zinvol bezig zijn is voor iedereen belangrijk. Ook voor mensen die te maken hebben met dementie.
> Het delen van kennis en ervaring
“Met dementie valt best te leven, maar dat de mensen om mij heen me niet meer voor vol aanzien is ondragelijk”. Dit is precies de reden dat binnen het Odensehuis veel aandacht wordt besteed aan het delen van ervaringen.
> Het leveren van een bijdrage aan het zo lang mogelijk thuis blijven wonen
We hebben goed contact met casemanagers, huisartsen en zorgorganisaties. We kunnen op deze wijze mensen helpen zo lang mogelijk, op een goede wijze, thuis te blijven wonen.
Urgentie voor de bewoners van Heerenveen
Het aantal mensen met een diagnose dementie in Heerenveen, groeit de komende decennia explosief van 960 (2020) naar ca. 1500 (2040) personen*. Reken hierbij gemiddeld minimaal één direct betrokken mantelzorger en we hebben het op dit moment over ruim 1800 inwoners die direct betrokken zijn bij dementie. Dit aantal groeit snel naar zo’n 3000 inwoners. Bovendien leven mensen gemiddeld 2 jaar met zorgen over hun geheugen/cognitie vóór dat zij een diagnose krijgen. De aantallen van 1800 > 3000 moeten dus eigenlijk naar boven worden bijgesteld.
Als je uitgaat van het feit dat ca. 70% van de mensen met dementie thuis woont en wordt begeleid en verzorgd door de naasten wordt de urgentie van een inloophuis al snel duidelijk.
*) cijfers Alzheimer Nederland.
2022 - Een jaar met veel veranderingen
Verhuizingen
Vanwege de coronapandemie zijn we al snel in 2021 verhuisd naar wijkcentrum “De As” aan de Weegbree. Aanvankelijk waren we gestart in “de Heerenveense School” midden in het centrum van Heerenveen, maar deze locatie moest vanwege de pandemie de deuren sluiten. Wijkcentra konden voor speciale doelgroepen open blijven. De zaal waarin we gevestigd waren was echter te groot voor de doelen die wij stellen. In onze visie heeft een Odensehuis namelijk het karakter van een huiskamer, waarin ondersteunende en creatieve activiteiten ondernomen kunnen worden. In dit verslagjaar hebben wij in zekere mate een dergelijke ruimte gevonden in het gebouw van “Woonzorg Nederland” aan de Roerdomplaan.
De ruimte die we konden betrekken is in eerste instantie in gebruik als ontmoetingsruimte voor de bewoners van het appartementencomplex van “Woonzorg”. Daarom is voorafgaande aan de ingebruikneming door het Odensehuis een uitgebreide enquête onder de bewoners gehouden waar instemming werd gevraagd voor het gebruik. Hieruit bleek dat het overgrote deel van de bewoners het Odensehuis graag zag komen. In september konden we de deuren openen, en het naamplaatje aan de gevel bevestigen. Twee banners aan de straat wijzen de weg naar het Odensehuis.
Een nieuwe coördinator
Per september is de overeenkomst met de VOF Adema en Nijdam niet verlengd. Al bij de start van het Odensehuis was afgesproken dat de samenwerking met de VOF voor bepaalde tijd zou zijn. In diezelfde maand konden we de nieuwe coördinator Rinske Sieswerda verwelkomen. Zij heeft zich voorafgaande aan de aanstelling breed georiënteerd op het werk in het Odensehuis.
Met de komst van Rinske kon het Odensehuis vanaf september van één naar twee dagen per week open en dat gedurende zo’n 50 weken per jaar. De twee dagen zijn de dinsdag en de vrijdag geworden. Het blijkt dat deze verandering bij een aantal bezoekers van groot belang is. Er is zo meer sprake van continuïteit en rust.
Op organisatorisch gebied is er veel contact met Ouderenzorg Alliade (Coornhertstate). Deze organisatie verzorgt de personeelsadministratie van de coördinator. Daarnaast wordt gebruik gemaakt van voorzieningen binnen het verpleeghuis.
De coördinator heeft met tal van organisaties en personen namens het Odensehuis contact: Netwerk Dementie Friesland, Landelijk Platform Odensehuizen Nederland, Alzheimer Café, geheugenpoli ziekenhuis Tjongerschans, Caleidoscoop, ROS Friesland, Bibliotheek, Thuiszorgorganisaties, casemanagers, levensbeschouwelijke organisaties, etc. Verder zijn er collegiale contacten met de Odensehuizen van Groningen, Drachten, Burgum, Beetsterzwaag en Gorredijk.
Bezoekers van het Odensehuis Heerenveen dragen voor de lunch € 4,-- en voor hun aanwezigheid € 2,-- per dag bij.
Het Odensehuis is natuurlijk vooral gericht op bewoners uit de gemeente Heerenveen. De betrokkenheid van de gemeente is via de beleidsambtenaar Diana Elsinga intensief en verloopt in een positieve en constructieve sfeer. Vanaf juli van dit verslagjaar is een nieuwe wethouder Sybrig Sijtsma voor o.a. Welzijn, zorg en meedoen bij de gemeente Heerenveen benoemd. Op 20 september mochten wij haar in het Odensehuis begroeten.
Bezoekersaantallen
In het jaarverslag 2020 -2021 schreven we: “We zijn gestart in de periode dat Corona de kop op stak en dat heeft absoluut uitdagingen met zich meegebracht”. De naweeën echter van de corona- pandemie waren ook in 2022 nog duidelijk voelbaar. De verwachting die we hadden dat na de pandemie de bezoekersaantallen snel zouden herstellen werd niet bewaarheid. Gemiddeld bezochten per dag zo’n 3 personen vanuit de gemeente Heerenveen het Odensehuis. Mensen zijn blijkbaar nog steeds voorzichtig. Daarbij heeft het natuurlijk ook niet geholpen dat wij in dit verslagjaar weer zijn verhuist. In totaal zijn we dus vanaf 2020 drie maal van adres gewisseld.
Activiteiten
In het Odensehuis is geen vast activiteitenprogramma. De activiteiten worden bepaald door de behoefte van de bezoekers. Op deze manier voelen bezoekers zich ook veel vrijer. Je mag vooral zijn wie je bent, je wordt in je waarde gelaten, en we proberen mensen een dag te bieden die ertoe doet.
Bezoekers organiseren ook zelf activiteiten. Op onderstaande foto is te zien dat een bezoeker uitleg geeft over schilderijen en tekeningen.
Deelname aan culturele activiteiten blijft belangrijk. Zo halen we activiteiten naar het Odensehuis toe, maar bezoeken we ook (muziek) activiteiten elders. Voor het volgende jaar zullen we het contact met cultuurorganisaties in Heerenveen weer sterker aanhalen, nu er ook weer meer mogelijkheden zijn na het “corona tijdperk”.
Twee belangrijke gebeurtenissen kunnen in dit kader niet ongenoemd blijven. De eerste was de open dag tijdens de Koningsdag. Dubbel feest zou je kunnen zeggen. De Odensehuisband uit Leeuwarden speelde en vanaf 10.00 uur stond de koffie met wat lekkers klaar.
De open dag werd druk bezocht en de sfeer was prima.
Op bovenstaande foto een impressie van de zaal en band in zicht. Deze band bestaat grotendeels ook uit mensen die lijden aan dementie.
De tweede gebeurtenis was op 29 november. Toen hebben we de opening van het Odensehuis op de nieuwe locatie gevierd. Ook deze bijeenkomst werd druk bezocht. Ook hier wederom een prima sfeer. Deze keer werd de middag opgeluisterd door de zanger Irwing Benjamins.
Op bovenstaande foto een sfeerimpressie in het nieuwe onderkomen.
De coördinator Rinske Sieswerda sprak de aanwezigen toe en Tineke Bos, coördinator van Woonzorg Nederland, feliciteerde de voorzitter van het stichtingsbestuur met de ingebruikname van het nieuwe onderkomen.
Promotieactiviteiten
Ook in dit verslagjaar natuurlijk weer meerdere promotieactiviteiten. Er is een nieuwe flyer gedrukt met de nieuwe adresgegevens van het Odensehuis. De flyer is breed verspreid binnen de gemeente Heerenveen. Alle huisartsen en praktijkondersteuners, alsmede alle wijkzorgorganisaties en de geriatriepoli van ziekenhuis Tjongerschans hebben de flyer ontvangen. Daarnaast is de flyer onder de aandacht gebracht van de levensbeschouwelijke organisaties binnen de gemeente.
Het Odensehuis participeert in het dementienetwerk Heerenveen. In dit netwerk ontmoeten casemanagers, meitinkers en functionarissen van zorginstellingen en welzijnswerk elkaar met als doel elkaar te infomeren over zaken en ontwikkelingen die aan de orde zijn binnen de gemeente op het gebied van zorg voor mensen met dementie.
Voor de officiële opening van de nieuwe locatie zijn persberichten uitgegaan en is de pers uitgenodigd om aanwezig te zijn. Dit heeft geresulteerd in een artikel in de Heerenveense Courant en een item op de Website van Groot Heerenveen.
Op de website van het Odensehuis www.odensehuisheerenveen.nl en ook op Facebook wordt steeds actuele informatie gegeven over activiteiten binnen het Odensehuis.
De coördinator heeft contacten gelegd met Hogeschool NHL/Stenden om te onderzoeken of er mogelijkheden zijn dat we ondersteuning kunnen krijgen van studenten bij het opzetten van promotieactiviteiten.
De coördinator heeft ook meegewerkt aan een promotieactiviteit voor het werven van vrijwilligers. Hiervoor heeft zij een interview gegeven in “Groot Heerenveen”. Het gebrek aan vrijwilligers blijft een continu aandachtsgebied voor het Odensehuis.
Om goed op de hoogte te blijven van zaken die op landelijk niveau spelen is het Odensehuis aan het einde van dit verslagjaar lid geworden van het Landelijk Platform Odensehuizen. Daarnaast heeft het bestuur zich beijverd voor een regionaal/provinciaal overleg van Odensehuizen in Friesland. Alzheimer Friesland heeft dit initiatief opgepakt en er vinden nu regelmatig gezamenlijke bijeenkomsten plaats.
Ervaringen
Om een beeld te geven van het leven in het Odensehuis hieronder een greep uit de rapportages van de coördinator aan het bestuur.
De mogelijkheid tot gezamenlijke activiteiten wordt geboden. Er wordt o.a. wel gebiljart, gesjoeld of een damspel gedaan. Het staat er allemaal, maar het liefst willen de bezoekers gezellig aan de tafel zitten. Ertoe doen! Met elkaar praten, soms ook aan de hand van vragen (kaartjes) of een thema, luisteren of (de meegenomen) krant lezen
De lunch is een belangrijk moment van de dag, altijd gezellig. We zitten lang aan tafel en er wordt ook veel gepraat. En er wordt altijd spontaan geholpen met opruimen
Een van de bezoekers neemt zijn hond mee, dat geeft een bijzondere dimensie aan het Odensehuis. De hond is een vriendin van ons allen geworden en hoort er helemaal bij.
Ook familieleden (kinderen) komen op bezoek en blijven even wat drinken. Je ziet dat de bezoekers hier ook van genieten.
Digitale mogelijkheden: via een YouTube-filmpje van bijvoorbeeld “Odense TV” kunnen we eenvoudig actief meedoen met een filmpje over beweeg- en ontspanningsoefeningen. Ook kunnen we beelden opzoeken van bijvoorbeeld de geboorteplaats of huidige woonplaats van de bezoekers of zaken die er voor de bezoekers toe doen (beelden helpen!).
Sommige bezoekers houden erg van de natuur. Onze vrijwilliger Geert heeft o.a. vogelboeken meegenomen. De bezoekers lezen hier graag in. We hebben de mogelijkheid besproken dat wanneer er zich een goed moment voordoet, we een keer samen met bezoekers en mantelzorgers er op uit gaan.
We hebben ervaren dat plotselinge veranderingen, zoals een “uitstapje” voor sommige bezoekers tot stress kan leiden. Gewone bezoekjes, naar een winkel bijvoorbeeld kan dan wel maar naar een schouwburg of andere locatie ging niet.
Met kerst hadden we een uitgebreide lunch met een quiz. De kerstquiz bleek een prikkelende activiteit. De bezoekers wisten steeds wel een antwoord en begonnen spontaan gevraagde liedjes te zingen.
Een gedicht voorlezen van bijvoorbeeld Toon Hermans, of een kort bekend filmpje van een conferencé, roept herkenning en gespreksstof op.
Met een bezoeker is een (levens-)tijdlijn gemaakt. Dat was erg bijzonder. Hierbij ontdekten wij dat de bezoeker kon biljarten. Vanaf dat moment hebben we dat elke keer gedaan. Het was mooi om te zien hoe de bezoeker hierbij in haar kracht kwam. Dan merk je dat het belangrijk is/kan zijn om levenservaringen van mensen te weten te komen. Wat zijn/waren de interesses. Gespreksstof die ertoe doet.
Sinds een paar maanden hebben we elke keer wel een moment dat bewoners van de Roerdomp een kopje koffie komen drinken of even een praatje maken. Een enkele bewoner valt in onze doelgroep. Ook komen bewoners soms even langs voor een praatje omdat ze zich wat eenzaam voelen. Een andere bewoner, die erg actief is binnen de Roerdomp, komt altijd een kwartiertje langs en praat en denkt ook gezellig mee. Onze bezoekers vinden deze bezoeken fijn.
Je ziet dat de bezoekers soms door elkaar geprikkeld/gestimuleerd worden om iets te zeggen of mee te doen. Ook al liggen de stadia van dementie soms enigszins uit elkaar, het valt op dat de bezoekers erg loyaal zijn naar elkaar.
Muziek
Een bezoeker houdt erg van klassieke muziek. Samen zoeken we toegankelijke klassieke muziek uit. De anderen vinden dat ook prima. Onze vrijwilliger Geert kent veel bekende popsongs uit de jaren 70 en soms zingen we samen. De bezoekers genieten hiervan.
Twee muziekdocenten (van de muziekschool Heerenveen en van het Bornego College) hebben gereageerd op onze zoektocht naar structurele muziekmomenten. De docent van het Bornego College wil heel graag een steentje bijdragen (na de zomervakantie.) De muziekschool docent is nog - binnen haar netwerk - aan het zoeken naar vrijwilligers.
Zingeving
Zeer spontaan heeft zich een lang zingevingsgesprek voorgedaan met bezoekers, mantelzorgers en spontane ‘visite’. Dit was erg bijzonder. Los van de normale spontane gesprekken, gaan we zoeken naar een structurele vorm van zingevingsgesprekken of/en gedachtenkamer gesprekken.
Vooruitblik Activiteiten 2023
Voor 2023 staan de volgende activiteiten zeker op de planning:
- In de lente staat er een optreden van een Muzikaal Trio gepland (gitaar, mandoline en mandola).
- We hebben plannen voor het voorjaar/zomer om met een bezoeker en zijn partner gezamenlijk in de tuin Indonesische saté te maken. Deze bezoeker kan bovendien prachtig vertellen over het leven in de tropen.
- Een Goudsmid komt vertellen over zijn werk.
- Gesprekken rond thema’s als zingeving.
- Een podium voor verhalen en/of….. van bezoekers of mantelzorgers of familieleden en vriend.
- De opdracht voor de stagiaire Social Work om samen met een bezoeker een levensboek te maken.
Samenstelling bestuur
In 2022 zijn er geen wijzigingen geweest in het bestuur van de stichting Odensehuis Heerenveen. Per 31 december 2021 was de samenstelling als volgt:
Yvonne Eerens - voorzitter
Jan Nauta - secretaris
Dirk van der Meulen - penningmeester
Jelte Pasma - bestuurslid
Er is nog steeds een wens voor enige uitbreiding van het bestuur. Pogingen daartoe zijn als gevolg van onder andere de veranderingen in 2022, nog niet echt ondernomen.
NB: Helaas lukte het niet de bijbehorende foto's op de site te plaatsen. Excuus hiervoor.
Dit jaarverslag 2022 is een uitgave van de Stichting Odensehuis Heerenveen en is vastgesteld in de bestuursvergadering van 29 maart 2023.